Maar soms zit t mee, soms zit t tegen en we hadden wel wat reclame gemaakt. Kortom: Het was nog nooit zo druk bij de Koops Kennis Kwis (12 teams!) als vanavond; de kwis werd pittig gevonden, veel vragen bleven onbeantwoord, maar iedereen heeft een leuke avond gehad en was dolenthousiast.
We deden acht ronden: twee algemeen, één over religie, één over afkortingen, twee over Haarlem, een Haarlemse sportronde, en een Haarlemse fotoronde. Dit is 'n Haarlem blog, dus voor wie wil spelen hieronder de vier Haarlemse ronden, met onder elke ronde de antwoorden.
Voor de boeken: Het gelegenheidsteam van wethouders Chris van Velzen, Maarten Divendal en raadslid Moussa Aynan mocht zich na vanavond winnaar noemen, maar pas na een ‘shoot-out’-vraag:
Hoe lang is het Spaarne, van pontje tot sluis. Weet jij t?
HAARLEMRONDE 1
1. Haarlem eert zijn helden, ook zijn literaire helden, met een kunstwerk. Zo kreeg Lennaert Nijgh zijn monument op de Oude Groenmarkt, Nicolaas Beets zij Hildebrandmonument in de Hout en staat de kop van Louis Ferron op het binnenplein bij de Stadsbibliotheek.
Maar waar staat Godfried Bomans?
2. Het prachtige station van Haarlem, een ontwerp van Dirk Antonie Nicolaas Margadant, is vaak decor geweest voor film- en tv-producties. In 2005 gebruikte Paul Verhoeven het gebouw nog in zijn film zwartboek. Een jaar eerder, in mei 2004, liepen internationale filmsterren George Clooney en Brad Pitt over de perrons in verband met opnamen voor een grote Hollywood-productie. Voor welke film waren die opnamen?
3. Wat dankt Haarlem aan Graaf Willem II van Holland?
4. Haarlem is de hoofdstad van de provincie Noord-Holland. De provincie heeft zijn eigen vlag, die net als de Nederlandse vlag een driekleur is. Welke drie kleuren heeft de vlag van de provincie Noord-Holland? Noem ze in de juiste volgorde, van boven naar beneden.
5. Een persoonsbeschrijving. Geboren omstreeks 1535 in Winsum uit oud-adelijk geslacht. Calvinist. Gaf van december 1572 tot juli 1573 leiding aan Haarlemmers tijdens het beleg van Haarlem. Enkele dagen nadat de Spaanse troepen op 12 juli 1573 de stad veroverden werd de persoon van wie ik de naam zoek onthoofd op de Grote Markt. Er zijn in Haarlem ondermeer een straat, een park en een gebouw naar deze figuur vernoemd. Wie is hij of zij? (Tip: er is ook een bekende Haarlems acteur/actrice naar deze figuur vernoemd)
6. Met de Schoterbrug kreeg Haarlem er in juni een nieuwe brug over het Spaarne bij. Hoeveel bruggen liggen er nu over het Spaarne? Let wel: elke brug is er eentje.
7. Haarlem heeft een rijke biertraditie. Langs het Spaarne zaten een paar beroemde brouwerijen, zoals De Zeepaert, het Scheepje en De Olifant. In het Rozenprieel had rond 1900 Louis Allard een bierbrouwerij annex ijsfabriek in het karakteristieke hoge pand dat wel bekend staat als de Merenstoren: Bierbrouwerij Het Spaarne. Louis Allard brouwde daar zogeheten ‘ondergistend’ bier. Met welke meer gangbare naam kun je het type bier dat Allard brouwde kunnen aanduiden?
8. De Damiaatjes klinken ’s avonds vanaf 9 uur tot net voor half tien. Veels te lang volgens de dichter Jan Kal. Kal wil de Damiaatjes in tegenstelling tot sommigen wel degelijk behouden voor Haarlem. Ze zouden alleen wat korter moeten klinken, volgens hem. Hij deed al eens een voorstel de klokjes in plaats van bijna een half uur precies 12 minuten en 19 seconden te laten klinken. Hoe kwam hij op precies 12 minuten en 19 seconden?
Antwoorden:
1. in de Wijngaardtuin aan de Jansstraat; 2. Ocean’s Twelve van regisseur Steven Soderbergh; 3. stadsrechten (in 1245); 4. Geel, rood, blauw; 5. Wigbolt Ripperda (dus niet Kenau, Wigbolt Kruijver naar hem vernoemd); 6. Dat zijn er 11 – Schouwbroekerbrug, Buitenrustbruggen (dat zijn er 2!), Langebrug (Verfroller), Melkbrug, Gravestenenbrug, Catharijnebrug, Spoorbrug, Prinsenbrug, Waarderbrug, Schoterbrug; 7. Pils. (Louis Allard was een van de eerste in Haarlem die dat deed. Voor het brouwen daarvan is ijs nodig); 8. als verwijzing naar de verovering van Damiate in het jaar 1219
HAARLEMRONDE 2
1. We beginnen deze ronde opnieuw met een vraag over beelden. Zoals gezegd, Haarlem eert zijn helden. Soms is de plek logisch, maar niet altijd. Zo heeft Hannie Schaft haar beeld in het Kenaupark. Het beeld van Kenau staat bij de Amsterdamse Poort, waar ze volgens de overleveringen de Spanjaarden bestreed. Waar staat in Haarlem een beeld van Frans Hals?
2. Onder welke naam is Allowin van Haspengouw in Haarlem veel beter bekend? Tip: zijn naam komt onder meer voor in de naam van een Haarlemse school, een klaverjasvereniging, een straat, twee gebouwen en een koor.
3. De Haarlemse kunstenaar Michel Overbeeke mocht zich in nog geen jaar tijd twee keer verheugen op de komst van koningin Beatrix naar Haarlem om (onder meer) zijn creaties te komen bekijken. De eerste keer, in november vorig jaar, ging het om de onthulling van het nieuwe glas-in-lood raam dat Overbeeke ontwierp voor de Grote of St. Bavo kerk. Welke creatie van Michel Overbeeke zag de koningin bij haar tweede bezoek.
4. Meerkeuzevraag: Het wapen van Haarlem bestaat uit onder meer een schild met daarom een zwaard, vier sterren en een kruis. Dat schild wordt aan weerszijden geflankeerd door twee gouden leeuwen. Voor die leeuwen hun vaste plek in het wapen van Haarlem kregen werd het schild door twee andere dieren gedragen. Waren dat:
a. Muggen, b. Beren, c. Draken, d. Herten
5. Een rijtje Haarlemse schrijvers: Frederik van Eeden, Nicolaas Beets, Godfried Bomans, Harry Mulisch, Lennaert Nijgh, Jan de Hartog, Arthur Japin. Een van hen is niet in Haarlem geboren, wie?
6. Het is dit jaar 400 jaar geleden dat het eiland Manhattan werd ontdekt. Dat was het begin van Nieuw Amsterdam, wat later New York werd. Nog steeds is er in New York, in namen van buurten en dergelijke, veel terug te vinden van de Nederlandse geschiedenis van deze voormalige handelsnederzetting. Brooklyn verwijst naar Breukelen, Flushing is Vlissingen en natuurlijk is er, aan de noordoostkant van Manhattan, de wijk Harlem. Waar Haarlem zijn Spaarne heeft, heeft Harlem ook zijn rivier. Hoe heet die rivier?
7. Het Spaarne slingert zich door Haarlem. Door zijn scherpe bochten wijzigt het perspectief van de stad nogal eens als je zijn route volgt. Gebouwen die op het ene punt nog naast elkaar lijken staan, staan een paar passen verderop ineens honderden meters van elkaar. Vanaf welke plek langs het Spaarne staan de torens van de Bakenesserkerk en de Grote Kerk precies in het verlengde van elkaar, dus achter elkaar? Wees heel nauwkeurig bij de beantwoording.
8. Welke later bekende Haarlemmer schreef als 18-jarige zo nu en dan een column in het Haarlems Dagblad onder het pseudoniem Zeepbel?
Antwoorden:
1. in het Florapark; 2. St. Bavo; 3. De lampen die Overbeeke ontwierp ter gelegenheid van de renovatie van Paviljoen Welgelegen, ook wel bekend als het Provinciehuis; 4. d, Herten; 5. Bomans (Den Haag, 1913); 6. Harlem River; 7. in de grote bocht precies ter hoogte van de Dijkstraat, tussen Houtmarkt en Korte Dijk. Staan twee bankjes om heerlijk van dat uitzicht te genieten. Voor alle duidelijkheid: GK staat dan achter de BK; 8. Lennaert Nijgh.
HAARLEMSE SPORTRONDE
1. De Tour gaat volgend jaar van start in Rotterdam. Het is niet de eerste keer dat de Tour in Nederland begon. Dat deed ze ook in 1954, in Amsterdam. Daarbij ging de karavaan ook door Haarlem, onder meer over de Buitenrustbrug. Winnaar van die Nederlandse proloog was een Nederlander. Hij mocht daarom de volgende dag in Lille in het geel van start. Hij zou de tour dat jaar niet uitrijden. Wie was deze succesvolle Nederlandse renner.
2. Een vraag over Jaap Eden. Ik doe vier beweringen over deze beroemde sportheld. Welke is niet waar?
a. Jaap Eden won als schaatser 3 x een WK all-round, maar nooit een EK
b. Jaap Eden stond begin vorige eeuw mede aan de basis van de Elfstedentocht.
c. Behalve schaatsen en fietsen heeft Jaap Eden ook gevoetbald, en wel bij HFC Haarlem.
d. Jaap Eden was straatarm toen hij op 51-jarige leeftijd stierf. Nabestaanden moesten medailles en bekers verkopen om zijn begrafenis te bekostigen.
3. Na een vierde plek in de eredivisie mocht HFC Haarlem in 1982 Europees voetbal spelen. Dat deed het tegen onder anderen Spartak Moskou. De uitwedstrijd in Moskou op 20 oktober 1982 zou als zwarte bladzijde de geschiedenis ingaan als de dag van de Loezjniramp. Bij de dramatische gebeurtenissen in het stadion kwamen volgens officiële cijfers 66 mensen om het leven, overigens zonder dat de spelers daar maar iets van mee kregen. Volgens onofficiële lezingen zou het dodental een veelvoud daarvan zijn. Het sportieve gedeelte van die wedstrijd staat er bij in het niet, maar toch: wat was de einduitslag van die wedstrijd eigenlijk?
4. Een persoonsbeschrijving. Deze Haarlemse honkballer speelde in de jaren vijftig en zestig meer dan 23 interlands voor het Nederlands honkbalteam en kwam als clubspeler uit in de Nederlandse hoofdklasse. Daarna was hij onder meer van 1969 tot 1983 bondscoach van het Nederlands damessoftbalteam en docent aan de coachopleiding van de bond. Hij schreef twee boeken over honkbal en softbal. In 1983 werd hij als eerste Europeaan opgenomen in de Hall of Fame van de International Softball Federation. Zijn zoon is sportverslaggever. Naar deze bekende Haarlemse sporter is ook een sportpark vernoemd. Hoe heet hij?
5. Schaatsen. Met Yvonne van Gennip heeft Haarlem zijn eigen ijskoningin. Het hoogtepunt in haar carrière is ongetwijfeld het behalen van 3 gouden medailles op de winterspelen van 1988. Van Gennip behaalde het goud op de afstanden 500, 3000 en 5000 meter. Waar werden die Spelen gehouden?
6. Haarlem kent met Van Gennip internationaal schaatssucces en staat met Kenamju internationaal in de schijnwerpers als het gaat om judo. Op nationaal niveau staat daarnaast een Haarlemse badminton vereniging op eenzame hoogte. Hoe heet deze vereniging?
7. Het was een speler van HFC Haarlem die in 1982 de eerste winnaar was van de Nederlandse Gouden Schoen. De laatste jaren was hij assistent coach onder Louis van Gaal bij AZ, een rol die hij komend seizoen ook zal hebben onder Ronald Koeman. Wie is hij?
8. Nog een internationaal vermaarde Haarlemse sporter dan. Deze wielrenner won in 1932 zowel Olympisch goud als zilver op de Spelen in Los Angeles. Hij begon later in Haarlem een café, dat nog altijd zijn naam draagt. Hoe heet hij?
Antwoorden:
1. Wout(er) Wagtmans; 2. B is niet waar, die eer komt Pim Mulier toe; 3. Haarlem verloor met 2-0 van Spartak; 4. Arnoldus Simon (Nol) Houtkamp (zoon: Andy); 5. in Calgary, Canada; 6. BC Duinwijck; 7. Martin Haar; 8. Jacques (of Sjaak) van Egmond
HAARLEM FOTORONDE
Afgebeeld zie je acht Haarlemse gebouwen (aanklikken om te vergroten). Op de plekken van deze gebouwen stonden voorheen markante bouwsels die ofwel zijn gesloopt dan wel ingrijpend gerenoveerd. Wat stond er op deze plekken. Ga er niet voor terug tot de middeleeuwen. (Richtlijn halverwege jaren vijftig)
Antwoorden:
1. Gedienstige Boer (Schalkwijkerstraat, nu woningen); 2. Melkfabriek De Sierkan (Zijlsingel, nu Publieksdienst); 3. Spaarnekerk (hoek Spaarne/Lieve Vrouwegracht, nu woningen); 4. Krelagehuis (Leidsevaart, nu woningen); 5. V&D (hoek Spaarne/Korte Veerstraat, nu woningen); 6. Cacao-silo Droste (bij Prinsenbrug, nu woningen; 7. Brandweerkazerne (Ged. Oude Gracht, nu beddenzaak/woningen); 8. Johan Enschedé (Damstraat, nu gerechtsgebouw)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten